De Kandelaar

De Kandelaar, inmiddels een begrip, is een multifunctioneel en multicultureel gebouw op een markante locatie aan de vernieuwde Bijlmerdreef te Amsterdam Zuidoost.
Op 29 november 2007 is de Kandelaar officieel geopend door minister Rouwvoet. Het ontwerpproces startte in 2001, in opdracht van Rochdale, met Delta Forte, een projectleider van het Stadsdeel en de vijf pastors van de kerkgenootschappen. Tijdens het proces zijn er voortdurend wijzigingen verwerkt in het plan.

De vernieuwingsoperatie van de Bijlmermeer, in het Amsterdamse stadsdeel Zuidoost, loopt al sinds 1992 en nadert haar voltooiing. Gaandeweg bleek dat kerkgenootschappen een belangrijke rol spelen in de sociale cohesie van de wijk. Door sloop van parkeergarages moesten veel in en onder die garages gehuisveste kerken op zoek naar een nieuw onderkomen. Woningstichting Rochdale - met veel woningbezit in de Bijlmermeer - gebaat bij sociale cohesie - wilde met nieuw bouw hierin voorzien.

Stedenbouwkundige context
Het gebouw staat in de rooilijn van de verlaagde Bijlmerdreef, en vormt een nieuwe kop op de bestaande te renoveren flat ‘Grubbehoeve’. De maximale hoogte is 38m en is daarmee gelijk aan de kantoortoren van het winkelcentrum Ganzenhoef, dus een stedenbouwkundig accent aan de Bijlmerdreef. Samen met het eerder gerealiseerde gebouw van het CEC vormt het een klein stedenbouwkundig voorplein dat toegang verleent aan de grote omsloten voorruimte van de flat Grubbehoeve.
Aan de zuidzijde, de groene parkzijde, loopt de verhoogde metrolijn op pylonen langs het gebouw en ligt het vernieuwde metrostation Ganzenhoef. In deze groene zone is de buitenspeelruimte van het kinderdagverblijf gesitueerd.

Plan
Multifunctioneel gebruik is een voorwaarde voor een goede exploitatie van het gebouw.
Naast de kerkgenootschappen zijn dan ook maatschappelijke organisaties en een horecagelegenheid aan het programma toegevoegd. In de toren zijn uiteindelijk 27 koopappartementen gerealiseerd: 5 maisonnettes, 20 appartementen, en op de 12e verdieping 2 patio-penthouses. Daaronder op de kop van het gebouw een horecagelegenheid met entresol.
In het lagere volumedeel, op de begane grond een kinderdagverblijf met buitenspeelruimte in de groene parkzône.
Tevens op de begane grond de ontvangsthal van het verzamelgebouw. Deze hal met keuken functioneert als ontmoetingsruimte van het geheel. Hierin bevindt zich ook de doopvont, die door meer kerken gebruikt zal gaan worden. Op de 1e en 2e verdieping liggen de vergaderzalen en de kantoren van de welzijnsorganisaties.
Op de daarboven gelegen verdiepingen onder het golvende dak bevinden zich vier kleinere en één grote kerkzaal.
Er zijn extra akoestische en klimatologische voorzieningen (ventilatie en koeling) aangebracht, zodat de kerkzalen goed gelijktijdig te gebruiken zijn en de omliggende woningen niet gehinderd worden door muziek en dans.
Het plan is ontwikkeld in overleg met de pastors van de Ghanese kerkgenootschappen, begeleid door de projectleider van het stadsdeel.

Verschijningsvorm / karakter
In de bestaande omgeving van grote afmetingen is dit een relatief klein gebouw in een complexe context met een veelzijdig programma, dat toch op een vanzelfsprekende manier verankerd is in deze omgeving. Mede omwille van het openbare karakter heeft het een duidelijk herkenbare identiteit gekregen.
De entrees van alle onderdelen liggen aan het voorplein. Doordat de gangen en trappenhuizen van het kerkgebouw achter een transparante gevel liggen, zijn vanuit het voorplein de bewegingen van de mensen en met name de verlichting ‘s avonds goed zichtbaar.

Articulatie
Als accent in de zuidwestgevel zijn aan de kerkzalen sculpturale prefab-betonnen erkers met gekleurde ramen, verspringend aan de gevel gehangen. Tevens variëren de serreramen van de woningen met een gekleurde omlijsting in positie.
Op het grote trappenhuis ligt een driehoekig gekleurd raam dat de middagzon vangt en het trappenhuis binnen laat stralen. Op deze hoek is ook een lichtmast geplaatst. De patio’s van de woningen op de hoogste verdieping hebben geen dak en verlenen de bovenkant van de toren een transparantie tegen de lucht.